Niemiecki rynek budowlany od lat wyznacza pewne standardy, które z niewielkim opóźnieniem adaptowane są również w Polsce. Jednak w przypadku małej architektury ogrodowej, a w szczególności miejsc postojowych, obserwujemy fascynującą symbiozę. Inwestorzy z Niemiec coraz częściej odchodzą od ciężkich, murowanych garaży na rzecz lżejszych, ale niezwykle wytrzymałych konstrukcji drewnianych.
Szczególną popularnością cieszą się konstrukcje o surowej, geometrycznej bryle. To właśnie płaski dach stał się synonimem nowoczesnego budownictwa jednorodzinnego za Odrą. Wynika to nie tylko z estetyki nawiązującej do modernizmu czy stylu Bauhaus, ale przede wszystkim z czystej pragmatyki i specyficznych uwarunkowań prawnych, z jakimi mierzą się tamtejsi właściciele domów.
Dlaczego płaski dach dominuje w niemieckiej zabudowie?
Kluczowym aspektem, który determinuje wybór formy zadaszenia, jest optymalizacja przestrzeni. Działki budowlane w niemieckich miastach i na przedmieściach są często mniejsze i znacznie droższe niż w Polsce. Każdy metr kwadratowy jest na wagę złota. Konstrukcja z płaskim dachem jest optycznie lżejsza i nie przytłacza bryły głównego budynku, co jest niezwykle istotne przy restrykcyjnych planach zagospodarowania przestrzennego (Bebauungsplan).
Istotnym czynnikiem jest tutaj możliwość zagospodarowania powierzchni dachu. W Niemczech bardzo duży nacisk kładzie się na ekologię oraz retencję wody.
Zielone dachy (Gründach) pozwalają na odciążenie systemów kanalizacyjnych.
Wiele gmin w Niemczech oferuje ulgi w opłatach za odprowadzanie deszczówki (Niederschlagswassergebühr), jeśli dach jest biologicznie czynny.
Płaska powierzchnia to idealne miejsce pod instalację paneli fotowoltaicznych, które zasilają stacje ładowania samochodów elektrycznych.
Dla polskiego producenta eksportującego na ten rynek oznacza to jedno – konstrukcja musi być przygotowana na dodatkowe obciążenia, znacznie przekraczające sam ciężar śniegu czy parcia wiatru.
Drewno konstrukcyjne KVH i BSH jako standard jakości
W branży konstrukcji drewnianych na rynku niemieckim nie ma miejsca na półśrodki czy mokrą tarcicę prosto z tartaku. Aby wiata garażowa spełniała tamtejsze normy (DIN), musi być wykonana z materiałów certyfikowanych. Króluje tu drewno klejone warstwowo BSH (Brettschichtholz) oraz lite drewno konstrukcyjne KVH łączone na mikrowczepy.
Materiały te charakteryzują się nie tylko wysoką estetyką (brak pęknięć, sęki są zdrowe i zrośnięte), ale przede wszystkim stabilnością wymiarową. Drewno jest suszone komorowo do wilgotności około 15%, co eliminuje ryzyko skręcania się belek czy powstawania głębokich pęknięć wzdłużnych po montażu.
Dla klienta z Niemiec, który zamawia solidny carport mit flachdach u polskiego wykonawcy, kluczowe jest, aby konstrukcja była obliczona statycznie pod konkretną strefę obciążenia śniegiem (Schneelastzone). Niemcy podzielone są na kilka takich stref, a w rejonach podgórskich (np. Bawaria) wymagania co do przekrojów słupów i płatwi są rygorystyczne. Użycie drewna BSH pozwala na uzyskanie dużych rozpiętości bez konieczności stosowania podpór pośrednich, co ułatwia manewrowanie samochodem.
Techniczne aspekty odwodnienia dachu płaskiego
Mimo nazwy, dach płaski nigdy nie jest idealnie poziomy. Aby zapewnić skuteczny odpływ wody i uniknąć powstawania zastoisk, konieczne jest zachowanie minimalnego spadku, zazwyczaj w granicach 1-2%. W nowoczesnych wiatach drewnianych stosuje się ukryte systemy spadkowe.
Najczęściej rozwiązuje się to poprzez odpowiednie zaciosy na płatwiach lub zastosowanie klinów styropianowych pod pokryciem dachowym. Dzięki temu woda jest kierowana do rynny, która często jest ukryta za deską czołową (attyką), co podnosi walory estetyczne obiektu.
Jako pokrycie dachowe w konstrukcjach premium odchodzi się od tradycyjnej papy termozgrzewalnej.
Membrana EPDM – To syntetyczny kauczuk, który jest absolutnym hitem ostatnich lat. Jest to materiał niezwykle elastyczny (rozciągliwość do 300%), odporny na promieniowanie UV i zmiany temperatur. EPDM często montuje się w jednym kawałku, co eliminuje ryzyko przecieków na łączeniach.
Blacha trapezowa z powłoką antykondensacyjną – Rozwiązanie ekonomiczne i trwałe, jednak wymagające starannego ukrycia za maskownicami, aby nie psuć minimalistycznego efektu.
Wymogi formalne i usytuowanie przy granicy
Niemieckie prawo budowlane (Landesbauordnung) jest skomplikowane, ponieważ każdy z 16 krajów związkowych posiada własne regulacje. Jednak w wielu landach wiaty garażowe (carporty) podlegają uproszczonej procedurze zgłoszeniowej lub są całkowicie zwolnione z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę (Verfahrensfreie Bauvorhaben), pod warunkiem spełnienia określonych parametrów.
Tutaj ujawnia się kolejna przewaga dachu płaskiego nad dwuspadowym.
Chodzi o tzw. Grenzbebauung – zabudowę przy granicy działki. Przepisy zazwyczaj dopuszczają postawienie wiaty bezpośrednio przy granicy z sąsiadem, o ile średnia wysokość ściany przy granicy nie przekracza 3 metrów, a długość zabudowy na granicy nie jest większa niż 9 metrów (wartości te mogą się różnić w zależności od landu).
Dach płaski pozwala na maksymalne wykorzystanie dopuszczalnej kubatury. Przy dachu dwuspadowym lub wielospadowym, wysokość kalenicy często przekraczałaby dopuszczalne normy, wymuszając odsunięcie konstrukcji od płotu i stratę cennej przestrzeni na podjeździe.
Nowoczesne wypełnienia ścian bocznych
Sama konstrukcja nośna i zadaszenie to baza. O ostatecznym charakterze wiaty decydują ściany boczne. W projektach realizowanych na rynek niemiecki dominuje ażurowość i lekkość.
Zamiast pełnego deskowania, które tworzy „pudełko”, stosuje się profile typu romb (Rhombusleisten). Są to deski o przekroju równoległoboku, montowane z zachowaniem kilkucentymetrowych odstępów.
Zapewniają one cyrkulację powietrza, co przyspiesza schnięcie samochodu.
Chronią karoserię przed zacinającym deszczem i nadmiernym nasłonecznieniem.
Tworzą ciekawą grę światłocienia, nadając architekturze głębi.
Coraz częściej spotyka się również połączenia drewna z innymi materiałami, takimi jak panele kompozytowe HPL, blacha cortenowska czy szkło hartowane. Tego typu hybrydowe rozwiązania pozwalają na idealne dopasowanie wiaty do elewacji nowoczesnego domu pasywnego czy energooszczędnego, tworząc spójną całość architektoniczną posesji. Polscy producenci, dzięki elastyczności i dostępie do wysokiej klasy rzemieślników, doskonale odnajdują się w realizacji tych zindywidualizowanych, wymagających projektów.